|
Abaza beyi olmus, obur dunyaya gitmis. Gorevli melekler Abaza'yi, sirasini beklemek uzere, hesap kitaba cekilecegi yere birakmislar.
Aradan yarim saat gecmis, bir grup zebani ellerinde koca gurzler, Abaza
beyine pata kute vurup gitmisler. Bir yarim saat sonra yine bir grup
zebani, yine pata kute girismisler. Bu ani saldirilar karsisinda Abaza
afallamis.
Nasil afallamasin ki? Dunyada izzet ikram goren, saygi goren bir insan olarak bunlari dusunurken, ucuncu bir zebani grubu daha gelmis, tam vuracaklarken Abaza:
- Bir dakika durunuz lutfen! demis. Eger siz boyle yaparsaniz bilmis olun
ki bir daha buraya hcbir Abaza gelmez. |
|
Abhaz gencine askerlik icin sulus gelmistir
O ana kadar koyunden baska yeri bilmiyor olan genci, thamadeler yanina
birilerini takarak koyun damadi olan alay komutaninin yanina, yardimci olmasi askerde ezilmemesi icin yollarlar.
Albayin odasinda yasananlar gencin aklini basindan almistir. Gelen cat
diye selam verir. ''Emret komutanim'' diye cikanlar. Daha neler neler.
Albay Abhaz gencinin yanina bir asker takar, Askerlik Subesi'ne gonderir ki
istedigi bir bolum varsa yardim etsinler.
Subedeki kayit yapan er sorar;
- Ne olmak istersin?
Abhaz genc hemen cevap verir;
- Vallahi mumkunse albay olayim... |
Apsuva Imam
Islamiyet'in yeni yeni yayildigi donemlerdir. Celisirler torelerle din arasinda, derin olmasa da celiski.
Cermaatin bir kismi hazirdir, vaktin Namaz'ine. Hocada hazirdir, tam vakte duasini eder ALLAHUEKBER diyecekken!
Cemaatten biri ''hoca efendi, hoca efendi, az bekleyelim Ishak geliyor'' der.
Hoca bekler ishak'i
Ikinci sefer niyetlenir hoca. Tam!
Yine bir ses ''hoca efendi,Yakup geliyor az bekleyelim''
Hoca bekler Yakup'u.
Ucuncuye niyetlenir hoca. Yine bir ses ''hoca, hoca Sulmen geliyor
biraz bekleyelim'' deyince,
Hocanin kan beynine cikar, doner cemaate.
Ishak'inda! Yakub'unda! Sulmen'inde Yiyanne ham... ALLAHUEKBER, der.
BUYUK TANRI KUTIJ
Kuzey Kafkasya'da eski Abhazlarin (Nartlar) coktanrili inanislari zamaninda, biri zengin, biri yoksul iki komsu varmis. Fakir olan bir gun merak edip sormus.
- Komsu, senin bu kadar malin mulkun var, Tanrilar daha da arttirsin ama bunlari sana hangi Tanri verdi, kucuk tanri mi yoksa buyuk Tanri’ya mi dua edip yalvardin?
Zengin komsu:
- Ben buyuk Tanri Kutij'a (kutsal mese agaci) yalvardim, mali mulku bana o verdi. Git, Kutij'in oldugu yere git, dua et, yalvar, sana da versin, deyince fakir Abhaz buyuk Tanri Kutij'in da en uc noktasina cikip yalvarmaya baslamis.
- Ey, buyuk Tanri’m, benim Tanri’m... Bana da at suruleri, koyun suruleri, bol mal mulk... derken bulutlu hava iyice bozmus, siddetli gok gurultusunun ardindan agaca bir yildirim isabet edince adam dusup olmus.
Bunu goren komsusu adamin basucuna cokerek:
- Ey akilsiz komsum, yanma git yalvar dedikse, dibine kadar sokulup kendini oldurt demedik, diye soylenmis.
|
ALDIGIMIZ FIYATA
iki Abaza iyi bir at calar ve satmak uzere pazara getirirler. Birisi:
- Benim biraz isim var, sen alici cikarsa satarsin, der ve gider.
Bu arada Adige gelir ve Ahaza’ya attan anlamaz bir edayla sorular sorar. Abaza anlatir; bu eyer, buna oturulur, bu gem, ata yon verir vb.
Adige, ‘’Dur bir deneyeyim" der ve ata atlar atlamaz hizla uzaklasir. Ayrilip geri donen arkadasi ati goremeyince sevincle sorar;
- Ati sattin mi?
- Evet.
- Kaca?
- Aldigimiz fiyata. |
KAZASI YOK
Abaza ayhabileri koy kahvesi onunde sohbete dalmistir. Tam sohbetin koyulastigi sirada ikindi ezani baslar. Gruptan biri namaza gitmek icin musaade ister. Grubun ayhabisi eliyle oturmasini isaret eder ve soyle der;
- Otur oturdugun yerde, namazi kacirirsan kazasi var, evde kilarsin ama muhabbet oyle mi ya kazasi mazasi yok, kacirdin mi mahrum kalirsin!
|
|
1850'li yillarin sonuna dogrudur, Kafkasya'da savas iyice kizismis, ortalik adeta kan golune donmustur.
Abhaz lideri gencleri daha iyi motive edebilmek adina, her Rus'un basina para odulu koymustur.
Iki kafadar Abaza, cok para kazanabilmek adina Kuban'in Kuzey'ine
yonlenirler. Gece zifiri karanliktir, hirslidirlar karanlik ve sise aldirmadan ha bire yururler.
Cok yorulduklarinda el yordami bir cinarin kovugunu mesken ederler. Yattiklari gibi dalmislardir. Ruyasinda her ikisi de bol bol paralar
gomektedir.
Sabah oldugunda ilk uyanan disariya kafasini uzattiginda ne gorsun! En az kirk bin askerden olusan bir Rus birliginin tam oratasindalar ..
Heyecan vede telasle arkadasina yonelir
_Kalk kalk parayi bulduk...
|
|
Abaza at pazarina gider, acilen ihtiyaci vardir ata ama akcesi yok
Abaza'nin.
Nufren'de bir dugunde beklemektedir Abaza'yi kaseni.
Saticiya sokulur ''Yahu at dedikleri bu mudur?''
''Destur bismillah'', der satici
''Nasil binilir buna, gidecegim yeri nasil anlatirim ben bu
beygire?''
''Hemserim, buna oturursun, bu kayislar var ya, sola cekersen sola, saga
cekersen saga gider. ikisini ayni anda cekersen, fren yapar durur'', der
satici.
Abaza ''cok ilgimi cekti vallahi, bir denesem mi?''
Satici ''soyle bir tur at gel''.
Abaza biner ata, yalandan acemiler gibi bir tur atar, sonra kirbaclar ati, dortnal devam.
Satici baslar bagirmaya ''Fren, fren, fren''
Abaza doner saticiya ''Nah fren, Nufren ,Nufren.'' |
|
TANRI'NIN VATANI
Tanri yeryuzundeki halklara toprak dagitiyormus. Her biri kendisine verilen topragin tapusunu almis gitmis. Abazalar ortalikta yokmus.
Birkac gun sonra Abhaz'larin temsilcileri Tanrinin huzuruna cikip toprak istemisler.
Tanri sormu Sert bir dille:
- Toprak dagitirken neredeydiniz?
- Misafirlerimiz vardi. Solen yapip, eglendik. Onlari agirladik. Bu nedenle gec kaldik.Abazanin mazereti Tanri'nin hosuna gitmis.
- Madem oyle, kendime ayirdigim yeri size veriyorum, diyerek dunyanin Cennet ulkesi Abhazya'yi Abhazlara vermis.
|
|
CENNETLIK ABAZA'NIN DURUMU
Ahiret’te sorguya cekilen Abaza’nin gunahi az, sevabi cok cikmis. Melekler yakisikli adama kanat takip Sirat Koprusu’nden rahatca gecmesini saglamak istemisler ama o kabul etmeyerek atini istemis. Bas melegin emriyle getirilen demirkiri atini surdugu gibi Cennet’e varmis. Ancak ati iceri almak istememisler.
Nihayet atini iki seyis melekle Araf’a yollamaya razi olmus ama bu kez de ikide bir, "Atimi gorecegim" diye Cennet’ten savusup gitmeye baslamis. Gorevli melekler once biraz bozulmuslarsa da sonra, "Ne halin varsa gor" diyerek pesini birakmislar...
Birakmislar ama Abaza’nin derdi bitecek gibi degilmis. Filan arkadasini, komsusunu, ninesini hatta tum koy halkini ve mahlukatini da toptan kendi yanina istiyor. Hem de cil horoza varincaya dek. Istediklerinden bazilarinin cehennemlik oldugu ve Cennet’e gelemeyecegi soylenince de, "Beni de atin o zaman Cehennem’e" diye dayatiyormus. Eee, Cennet’te baskalari da var, ustelik bircok kuralin yerine getirilmesi gerekiyor. Bu yuzden huzursuzluk giderek artiyormus. Derken cozum bulunmus. Cennet’le Araf arasinda bir Abaza koyu kurulmus. |
AH GENCLIK AH
Yasli Abaza’nin biri, cayirda otlarken gordugu ata binmeye ozenmis. Ancak huysuz at onu sirtindan firlatip atmis. Yasli Abaza dustugu yerden dogrulmaya calisirken bir taraftan da:
- Ah genclik ah, diye soyleniyormus. Sonra soyle bir etrafina bakmis, kimsecikler yok.
- Zaten gencligimde de binemezdim ya... demis
COK BAGLIYDI
Abhaz thamadesi vefat eder genclerden biri birkac duble votka icer ve cenazeye katilir.
Tam defin sirasinda, alkolun de etkisiyle mezara konulan mevtanin uzerine duser. Genc utancindan neredeyse olecek. Tam bu sirada imdadina gun gormus bir thamade yetisir.
- Sagliginda cok bagliydi da..
ER DEGIL
Abaza bir pasa vefat elmis. Cenaze namazinda hoca yuksek sesle niyete durmus:
- Dondum kibleye, uydum Allah rizasi icin er kisi niyetine cenaze namazini kildirmak icin hazir bulunan imama... deyince olenin akrabalarindan biri sitemkar bir sesle homurdanmis:
- Er degildi... Pasa’ydi Pasa!
|
